Yayın İlkeleri ve Etiği

YAYIN İLKELERİ VE ETİĞİ

MAKALE KABUL VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Toplum Bilimleri Dergisi’nde Sosyal Bilimler kapsamına giren özgün çalışma, çeviri, araştırma notu, kitap ve tez değerlendirmesi, tanıtım, edisyon kritik, sadeleştirme ve benzeri çalışmalar yayımlanır. Toplum Bilimleri Dergisi’ne gönderilecek yazılarda; alanında bir boşluğu dolduracak özgün bir makale olması veya daha önce yayımlanmış çalışmaları değerlendiren, bu konuda yeni ve dikkate değer görüşler ortaya koyan bir inceleme olma şartı aranır.

Dergide yayınlanan yazıların bilimsel ve yasal tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Yazıların gerek içerik gerekse fikrî açıdan merkeze aldığı konular yazarın akademik tutumu ve bireysel görüşü ile ilgilidir. Dergi yayın politikaları ile ilişkilendirilemez. Dergi herhangi bir yükümlülük kabul etmez.

Makale; tez çalışmasından, sempozyum bildirisinden vb. türetilmiş ise bu durum makale başlığına dipnot verilerek gösterilmelidir. Ör. Bu çalışma, ……….. tarihinde ………... Enstitüsü tarafından onaylanan ………… başlıklı yüksek lisans / doktora tezinden türetilmiştir. 

Makalelerin Toplum Bilimleri Dergisi’nde yayımlanabilmesi için, daha önce bir başka yerde yayımlanmamış veya bir başka yayın organının yayın değerlendirme sürecinde bulunmaması gerekir. Daha önce bilimsel bir toplantıda sunulmuş bildiriler, bu durum açıkça belirtilmek şartıyla kabul edilebilir. 

Bir sayıda aynı yazara ait en fazla bir çalışma yayımlanabilmektedir.

Dergimize gönderilen yazılar, önce Yayın Kurulu’nca dergi ilkelerine uygunluk açısından incelenir. Toplum Bilimleri Dergisi Yayın İlkeleri’ne herhangi bir açıdan uygunluk arz etmeyen yazılar değerlendirilmeye alınmaz.

Toplum Bilimleri Dergisi'ne yayımlanması için yazı göndermek isteyenlerin www.toplumbilimleri.com adresinde yer alan “Yeni Üyelik” kısmından yazar veya yazar/hakem şeklinde üye olmaları gerekmektedir. Yayımlanma aşamasında yazar kısmına üyelikte kullanılan isim sistem tarafından otomatik olarak ekleneceğinden dolayı yazarların, ad-soyad yazım kurallarına özen göstermeleri önemlidir (Ör: Emrah YAVUZ). Toplum Bilimleri Dergisi'ne (Journal of Social Sciences) yazar veya hakem olarak üye olunurken istenilen bilgilerin eksiksiz olarak doldurulması önem arz etmektedir. Alan başlığında, yazarın/hakemin çalışma ve ilgi alanları sıralanmalıdır. Ör: İlahiyat/Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü/Din Bilimleri Anabilim Dalı (Din Sosyolojisi).

Editör tarafından üyeliği onaylanan yazarlar yazılarını Makale Takip Sistemi veya Makale Gönder kısmından sisteme yüklemelidir. Yayınlanması talep edilen yazının Toplum Bilimleri Dergi sistemine yüklenmesi, başvuru olarak kabul edilmektedir.

Toplum Bilimleri Dergisi'nin sistemine eklenen yazılara isim veya yazarın kimliğini deşifre edici herhangi bir gönderme konulmaz. Yazılara üst-bilgi, alt-bilgi ve sayfa numarası verilmez. Hakem sürecinden geçerek yayınlanması uygun görülen yazıların yazarlarına ait bilgiler yayın aşamasında yazarlara gönderilen “Makale Kapak Şablonu” esas alınarak yazarlar ve editör kurulunun iş birliğiyle eklenir.

Başvurunun yapılmasından yazının yayımlanması aşamasına kadar uzanan süreçteki bütün işlemler elektronik ortamda gerçekleşir. 

Toplum Bilimleri Dergisi'nde çalışma sisteme yazar tarafından yüklendikten sonra aşağıdaki süreçler gerçekleşmektedir:

Yüklenen çalışmanın yayın ilkeleri, yazım kuralları, bilimsel içerik ve şekil açısından uygunluk kontrolü editör/editör yardımcısı tarafından yapılmaktadır.  Yazıların değerlendirilmesinde akademik tarafsızlık ve bilimsel kalite en önemli ölçütlerdir. Değerlendirme sonucunda, yazar tarafından yapılması gereken düzeltmeler olursa, yazı, editörler tarafından düzeltme istenerek yazara iade edilir. Editör onayı tamamlandıktan sonra yazı, hakemlere gönderilmektedir. Yazım ilkelerine uygun olmayan yazılar hakeme gönderilmez.

Değerlendirme sürecine alınan yazılar için belirlenen hakemler yazının temsil ettiği alan ve anabilim dalında uzmanlıkları bulunan kimseler arasından seçilir. Yayımlanmak üzere sisteme yüklenen yazılar, en az iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulmaktadır. Bunun için hakem isimleri yayımlanmaz ve raporlar beş yıl süreyle saklanır. Yazarlar ve hakemler, kimliklerinin gizli kalması için özen göstermelidirler. Bu amaçla sisteme dosya gönderen yazar, editör, hakem gibi kişilerin metin ve dosyalar ile ilgili şu noktalara dikkat etmeleri gerekir:

  • Yazarlar metinde adları ve kurumları geçen yerleri silmelidirler (Sayfa altı notları vb. yan metinler dâhil olmak üzere).
  • Microsoft belgeleri kaydedildiği sırada dosya bilgileri içine kişisel bilgiler de yazılmaktadır (Belge adı, düzeltme ve açıklama notlarındaki kullanıcı bilgileri gibi). Bu nedenle bu kişisel bilgiler belge özelliklerinden bulunup silinmelidir.
  • Yazar ve hakem kendi sayfasından hakem sürecini takip etmelidir. Yazar, düzeltme istenilmesi durumunda, bütün hakemlerden (iki alan hakemi) raporların gelmesini beklemelidir. Yazar, mümkün olan en kısa sürede kendisine gönderilen hakem raporu doğrultusunda istenilen düzeltmeleri yaparak sisteme yüklemelidir. Hakemler, düzeltme istedikleri yazıyı yayımlanmadan önce görmek isteyebilirler. Bu talebin raporda belirtilmesi durumunda metnin düzeltilmiş biçimi sistem tarafından otomatik olarak hakeme gönderilir. Hakemlerin kendilerine gönderilen yazıyı değerlendirme süreleri azami 30 (Otuz) gündür. Bu süreç sonunda rapor edilmeyen yazı için yeni bir hakem tayin edilir ve süre yine 30 gündür.
  • Eserin dergiye kabul edilebilmesi için 2 hakemden de olumlu değerlendirme alması gerekir. Gerektiği durumlarda 3. hakemden de değerlendirme sürecine katkı sağlaması istenebilir. Alan değerlendirmesinden iki olumlu hakem raporu alan yazı yayınlanmaya hak kazanır. Bir olumlu bir olumsuz hakem raporu alan yazı, üçüncü bir hakeme (dergi alan hakemine) gönderilir ve yazının yayınlanıp yayınlanmaması üçüncü hakemin raporu doğrultusunda belirlenir. Yazarlar, makul çerçevede ve ikna edici verilerle birlikte hakem raporuna itiraz edebilirler. İtirazlar dergi yönetimi tarafından incelenir ve uygun görüldüğü takdirde konu ile ilgili olarak farklı bir hakemin (ya da hakemlerin) görüşlerine başvurulabilir. Dergi editörleri, hakemler tarafından verilen düzeltmeleri titizlikle takip eder. Bu doğrultuda, editörler tarafından bir yazının yayınlanması ya da yayınlanmaması yönünde karar alınabilir. Yayına kabul edilmeyen yazılar, yazarlarına iade edilmez. 

 

Makale İşlem Ücreti

Dergide yayınlanacak yazıların vergi, tasarım, uluslararası indekslere tanıtımı, DOI numarasının satın alınması Asos Eğitim Bilişim Danışmanlık Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılmaktadır. Toplum Bilimleri Dergisi'ne (Journal of Social Sciences) yüklenen makalenin hakem sürecinin başlatılması için 400 TL yatırılması gerekmektedir.

Bu ücret, makalenin yazar tarafından sisteme yüklenmesinden sonra dergi tarafından gönderilen bilgi mesajı uyarınca, hakem sürecinin başlatılmasından önce yatırılır. Yayın ücreti yatırıldıktan sonra yazarlardan gelen dekontlar dergi yönetimi tarafından incelendikten sonra hakem süreci başlatılır. Hakem süreci başarısız (yayımlanamaz) olarak sonuçlanan yazılara ait yatırılan ücret iade edilmez.

 

YAYIN ETİĞİ

Toplum Bilimleri Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır.

Etik Kurul İzni

Ocak 2022’den itibaren etik kurulu zorunluluğu getirilmiştir. 2022 yılı itibari ile etik kurul onayı almayan makaleler yayına kabul edilmeyecektir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) makalenin sonunda “Bu makalenin etik kurul onayı ................... (Kurul adı) tarafından, .............. (Tarih), ......... (Sayı) ile alınmıştır” şeklinde yer verilmelidir. Ayrıca olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalenin yöntem kısmında yer verilmelidir.

Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:

  • Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
  • İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dâhil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
  • İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
  • Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
  • Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar, 

        Ayrıca;

  • Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
  • Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı,
  • Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
  • Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklarasyon, kılavuz vb. uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.

Not: Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurullara başvurabilmektedir.

 

Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Dergimiz, Committee on Publication Ethics (COPE) ve Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) tarafından sunulan yayıncılık etiğini temel almaktadır.

Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Toplum Bilimleri Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir:

YAZARLIK

  • Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
  • İntihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
  • Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına teşebbüs edilmemeli, bilim araştırma ve yayın etiğine uymalıdır.

Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

  1. a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
  2. b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
  3. c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
  4. d) Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
  5. e) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
  6. f) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
  7. g) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).

Toplum Bilimleri Dergisi, bu tür suistimal iddialarını ele alma ve çözümleme sürecinde COPE’un ilkelerini benimser ve iddiaları ivedilikle çözüme kavuşmaya çalışır.

 

YAZARLARIN SORUMLULUKLARI

  • Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır. İki ve daha fazla yazarlı makalelerde yazarların katkı oranları makale sonunda belirtilmelidir. Ör: 1. Yazar %50, 2. Yazar %50 veya 1. Yazar %40, 2. Yazar %30, 3. Yazar %30 gibi. 
  • Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir.
  • Yazarların, araştırma ile ilgili diğer kişi ve kurumlarla herhangi bir kişisel ve finansal çıkar çatışması yoktur beyanı makale sonuna eklenmelidir.  
  • Çalışmaya destek ve katkı sunan kurum ve kuruluşlar varsa bunlara makale sonunda teşekkür edilmelidir. 
  • Tüm yazarlar geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.

 

HAKEMLERİN SORUMLULUKLARI

  • Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
  • Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
  • Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
  • Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.
  • Hakemler, belirlenen süre içerisinde çalışma ile ilgili anlaşılır ve yapıcı bir değerlendirme raporu sunmalıdır.

 

EDİTÖRYAL SORUMLULUKLAR

  • Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir. 
  • Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır. 
  • Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir. 
  • Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir. 
  • Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.
  • Editör ve editör kurulu hakem değerlendirme sürecini gizli tutar ve üçüncü kişilerle paylaşmaz.
  • Din, dil, ırk, cinsiyet, milliyet, kıdem veya kurumsal ilişki gözetmeksizin editör ve editör takımı dergiye gönderilen ve yayımı uygun görülen her çalışmaya tarafsız tutum sergiler.
  • Hakemler belirlenirken yazarlarla aynı kurumdan olmamalarına özellikle dikkat edilir. 
  • Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve Toplum Bilimleri Dergisi’nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır.  

 

ŞİKÂYET VE İTİRAZLAR

Okuyucu, Toplum Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikâyeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman toplumbilimleridergisi@gmail.com adresine mail atarak şikâyette bulunabilir. Şikâyetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikayetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız. Şikâyetlerin çözümünde COPE’un ilkeleri temel alınarak çözümler geliştirilir.

İNTİHALİ ORTAYA ÇIKARMA

Toplum Bilimleri Dergisi’ne yüklenen ve editör kontrolünden geçen çalışmaların tamamı hakeme gönderilmeden önce İleri Düzeyde İntihal Tespit Yazılımı intihal.net (http://intihal.net/) tarafından kontrol edilir. İntihal raporunda maksimum %25 benzerlik oranı esas alınır.

Toplum Bilimleri Dergisi’ne makale gönderen yazarlar etik ihlal yapmadıklarını beyan etmiş sayılırlar. Kullanılan program aracılığıyla intihal yaptığı tespit edilen yazarların eserlerine dergilerimizde yer verilmez. Yazarlar, ilgili rapora sistem üzerinde benzerlik oranına tıklayarak ulaşabilirler.   

YAYIN SIKLIĞI

Toplum Bilimleri Dergisi, özel ve ek sayılar dışında yılda 2 sayının (30 Haziran – 31 Aralık) yayımlandığı uluslararası-indeksli hakemli bir dergidir. 

YAYIN DİLİ

Toplum Bilimleri Dergisi’nin yayın dili Türkiye Türkçesidir. Ancak her sayıda derginin üçte bir oranını geçmeyecek şekilde İngilizce ve Arapça makaleler de Toplum Bilimleri Dergisi’nde yer alabilir. Bunun dışındaki dillerde gönderilen yazılar da Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanabilir. Arapça makalelerde, Latin alfabesiyle oluşturulan bir kaynakçanın da eklenmesi gerekmektedir. 

ATIF VE REFERANS SİSTEMİ

Toplum Bilimleri Dergisi, atıf ve kaynakça yazımında APA 7’nin (American Psychological Association 7th Edition) kullanılmasını şart koşmaktadır.

AÇIK ERİŞİM POLİTİKASI

Dergi açık erişim politikasını takip etmektedir. Toplum Bilimleri Dergisi’nde yayımlanan içeriklerin tamamı, sadece akademik kurum ve kuruluşların erişimine değil, internet erişimi olan herkesin kullanımına açıktır. Açık erişim politikasıyla, yayımlanan makale ve çalışmaların, bilimin ve bilimsel yöntemin geliştirilmesine katkı sağlaması amaçlanmakta, bilimsel bilgiye herkesin kolayca ve bir ücret ödemeden ulaşabilmesi hedeflenmektedir.

ARŞİVLEME

Toplum Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makale ve benzeri muhtelif yazılar ile bunlara ait yardımcı bilgi ve belgeler, dergi yönetimi gözetiminde arşivlenmek üzere süresiz olarak tutulmaktadır.

TELİF HAKKI

Makalelerin Toplum Bilimleri Dergisi’nde yayımlanabilmesi için, daha önce bir başka yerde yayımlanmamış veya bir başka yayın organının yayın değerlendirme sürecinde bulunmaması gerekir. 

Toplum Bilimleri Dergisi’nde yazıları yayımlanan yazarlar, yazılarının telif hakkına sahiptirler. Dergide yayımlanan yazılar, Creative Commons — Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası — CC BY-NC 4.0 lisansına sahiptir. CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında paylaşılması, uyarlanması, kopyalanması ve çoğaltılmasına orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla izin verir.

REKLAM

Dergimiz, herhangi bir reklama yer vermemektedir.